Tuesday, December 12, 2017

Maalin riyood!



Saakay, magaaladu waa magaalo kale. Tii aan ogaa maaha. Magacu waa magacii dhulkuna waa dhulkii, laakiin is baddal ayaa ii muuqdo. Is baddal weyn waliba. Inta uu is baddalka noocaan ah dhacayay taloow xageen jiray? Guriga waan ka soo dhammaaday. Waddadii ayaan cagta soo saaray. Iyadii maaha! Dukaamaha iyo dhismayaasha ku yaal hareeraheeda waa sidii, balse wax weyn ayaa is baddalay. Waa ‘nadaafadda’. Waddo sideeda u nadiifsan weligeey kuma socon. Qurux badnaa socodku maanta?! Waxa aan weydiin u galay sidii ay waxaan oo is baddal ah ku dhaceen? Ma intan yar ee aan ku socdo ayaa nadiif ah, mise dhammaan waddooyinka? Ma waddooyinka bas mise dhammaan magaalada? Aniga oo aan cidna weydiin sida ay wax yihiin, ayaan soo qaaday waddada. Waan socday oo aan iska socday.

Wiil 10 gu’ kor u dhaafay ayaa bac uu jallaato ka cunayay ku tuuray waddada. Aniga waxba ilama ahayn oo sidaa mar walbo ayaa ay dhacdaa. Wiil ku labbisnaa shaar caddaan ah iyo surwaal baluug ah una socday dugsi (iskuul hoose) ayaa bacdii qaaday, geeyayna daasad weyn oo loogu talo galay in wixii qashin ah lagu shubo. Wiilkii yaraa ayaa ku yiri kii bacda tuuray: ‘walaal, haku tuurin bacda waddada ay dadku marayaan. Ka soo qaad meel walba in uu gurigiinna oo kale tahay. Gurigiinna ma u ogolaaneysaa in sidaa qashin loogu tuuro?’ ‘maya walaal, waan hilmaamay. Waad mahadsan tahay’. Ayuu ugu jawaabay. Filan waa’ ayeey igu noqotay in aan arko qof dhallinyaro ah oo sidaa falayo, waayo dabeecaddaa oo kale uma aanan baran. Waxa aan filayay in uu yiraahdo: ‘maxaa kaa galay’ iyo wax la mid ah.
Aniga oo uu yaabanaha ii shidan yahay, ayaan sii socday. Dadku waa dhoolla caddeynayaan. Xitaa arki maysid wiilka gaariga caasiga ah raro iyo qof lacag isku haysto. War cajiibsanaa magaalku! Waddada iyo dhammaan waxa dul socdaahi saaka waa nadiif. Waad fariisan kartaa meel walba.
Nin oday ah ayaan wareystay:

- Adeer, waxaan sidee ku dhaceen? Dadkii qallafsanaa miyaa magaalka laga saaray?
- Dadka ayagaa fahmay in ay nadaafaddu muhiim u tahay. Iyagaa is xilqaamay. cid laga saaray magaalkana ma laha adeer. Adigu ma hadda ayaad soo gashay?
Ma aniga! Saw anigii joogay? 
- Adeer, maya maya, waan iska xaaladeysnaa. Laakiin ma fahmin sida ay wax u dhaceen?
- Dadka waxaa lagu wacyi geliyay in ay nadaafadda ku dadaalaan. “Qof walba sida uu uga fekero nadaafadda gurigiisa, ha uga fekero bannaanka inta irridiisa hortiisa ah. Maxaa yeelay magaalkuba waa guryahaa iyo bannaanka irdaha oo isku tagay” sidaa ayaa loogu digriyay.

Aniga oo aan fahmin waxa ay sidan ku dhaceen ayaan iska sii dhaqaaqay. War hawadu nadiifsanaa! Bacdii iyo bustii isla buubayay saakay maleh! Hawada aad qaadaneysaa waa nadiif. Waad ku raaxeysaneysaa in aad magaaladii ku dhex neefsaneyso.
Aniga oo intaa sii marinaya, qof baa iga kala daadiyay riyadii.

Saturday, December 2, 2017

WAALLIDII BUUBE


Geedi, waxa uu ahaa wiil fud fudud oo jecel howl kasta inuu dag dag ku qabto. Hayeeshee howshii loo diraa ma uusan dhameystiri jirin, iyadoo qabya ahna wuu ka tagi jiray. Sidaa darteed geedi waxa markii la arkay fudeedkiisa iyo haad haadkiisa loogu magac daray Buube. Buube inta badan waqtigiisa firaaqada wuxuu ku mashqulsan yahay, mobile-kiisa gacanta.

Maalin isaga oo qolkiisa ku jira, sariirtana dul fadhiya, mobilekana ku mashqulsan ayaa waxa soo wacay gabadh uu jeclaa oo lagu magacaabayay Falxado. Isaga iyo Falxado maalmo isma aysan arkin, mana aysan isa soo xiriirin. Marka ay soo wacday aad ayuu ugu farxay in uu maqlo codkii cuddoontiisa.

- "Haloow Geeddi?"
- "Haa Gammaan dumareey".
- "Sidee tahay xabiibi?" 


Buube xabiibi markii la dhahay farxad ayuu la aamusay. Cabbaar yar ka dib waxa uu la soo booday.

- "Haa falxado waan caafimad sanahay, adiga sidee tahay xabibti?"
- "Waan ficnahay alxmdullilah. Malmahan kuma arkin, maxaa kugu dhacay?"
- "Waxba iguma aysan dhicin e, waan mashqulsanaa xbbti".
- "Haye maantana mashquul miyaa tahay?"
- "Maya fariido".
- "Ka warran, haddii aan is aragno?"
- "Afkeygad kala baxday".
- "Hayee xaggeen ku kullannaa goormeesa kullannaa?"

Hadda amintu waa 03:20 kii galabnimo

- "04:00 isugu kaayo keen meel hebla, si aan meel hebla isugu raacno".
- "Haye xabiibi".
- "Haye, haye gacalooy".

Aminta ay ballameen waxaa ka harsan 40 daqiiqo, durbadiiba inta taw yiri shaambo miiska u saarneed gacanta ku qabsaday waa kaa suuliga dalaq yiri, biyo isku boobay. Waxyar ka dib ayuu ka soo baxay, isaga oo geesdhan qalalan yahay hal geesna ka qubeystay, shaambana madaxa kaga taal. Hooyadiis ayaa aragtay. “Waryaa Buube, maxaa kugu dhacay?” Ku tiri. “Maya hooyo, waxba.” ayuu ugu jawaabay. Duqdii oo yaaban ayaa iska aamustay. Qolkiisuu galay, waxa uu ka fekerayaa wixii dhax mari lahaa isaga iyo gacaladiisa. Isaga oo awalba howl kastaa qabyo kaga tagi jiray maalinkaa waxa u dheeraa fikir iyo isla shekeysi “Taloow Falxado sidii ay aheed ma kasii qurux badnaatay? Ma u sheegi doontaa in aad si xad dhaafa ugu xiistay? Inaad jecel mug weyn usii qaadday? Iyada xaggeeda maxaad kala kulmi doontaa? Ma kula midaa mise?” Su’aalahaas iyo kuwo la cayn ah ayuu is weydiinayay. Saa wuxuu qolka kasoo baxay isagoo shaatiga u kala dheer yahay, guluuska dhexe meesha ugu hooseyso ku xiran yahay, kab dacas-shiinees ah iyo mid saandal ah wato. Shaatiga uu xeran yahayna, waa shaatigii uu kula qeeylinayay gabdhaha walaalihiis ah “maxaa la iigu dhaqi waayay”, oo waaba wasakh. Isla markii uu qolka furdug kasoo yiri, hooyadiis oo awalba la yaabanayd marka uu suuliga kasoo baxayay ayaa aragtay. Waxa ay isugu yeertay dhalinyartii deriska ahayd kuna tiri: “Buube waa uu waashay e, hala soo qabto.” Afar xoog xooggan ayaa laga daba diray, isagii oo weli isla sii faqaaya ayaa ay qabteen iyagoo leh “Acuudu billaahi mina sheydaani rajiim”. Isagii oo naxsan “waar maxaa idinka qaldan”. Warkiisaba lama dhageysane waa la qabtay oo lasoo waday iyagoo aayatul kursi akhrinaaya.

Markii la keenay ayaa waxa uu yiri: “Waar maxaad sidii qof waalan quranka igugu akhriyaysaan:” Waxaa loogu jawaabay “Ma adigaaba fiyoow, soow adigaan shaatiga kala dheer wata, kabaha kala noocaa xeran”. Inta isku naxay shibna yiri qolkiisa aaday ayuu boorsadiisa furay, shaatigii uu xeran lahaaba boorsaduu ku jiraa. Inta xanaaqay shaatigii soo bixiyay jeexay. Markasa lagu yiri “waar maxaad u jeexeysaa?” Kuye wuu iga dhuuntay. Hooyadiis ayaa ku tiri dhallintii: "war xira kan wuu waashee, wadaaddana iigu yeera."